22. DOGVILLE (Lars von Trier, 2003)


*Crítica en castellano al final del presente texto (en "mostrar").

Despois de, valla o oxímoro, gozar sufrindo con Os idiotas (1998), decidín darlle continuidade á que no seu momento foi unha sorpresiva aceptación respecto do cinema do danés. Ou máis ben debería dicir que o ideario que semellaba subxacer nel motivoume a seguir vendo máis. Atrevinme, pois, con Dogville.

E non é que Dogville deixe de agochar un ego artístico berrón, poupable no feito da atención artificiosa que o seu cinema (o seu cineasta) ás veces seica aparenta querer reclamar dende o formal ou erixíndose coma necesario axitador de conciencias. É, sinxelamente, que desta a súa proposta convénceme e non podo senón que tentar non traizoarme mentres engulo con patacas os prexuízos.

A través da Grace -Nicole Kidman nunha das súas mellores interpretacións-, cebo, vítima, xuíz e verdugo, artéllase a que é unha furibunda crítica á nación norteamericana. Á súa dobre moral cristiá manchada de sangue e actos miserentos. Algo presente dende a mesma xénese de dito pobo e que tería perdurado até os nosos días nese crisol cultural, ateigado de contradicións, chamado Estados Unidos.


Por suposto Dogville é tamén unha crítica moral extensible pra o conxunto das sociedades doutras partes do globo, mais, segundo eu o entendo, é a voceira das sociedades occidentais a que leva as labazadas coa man máis aberta. E leva ben, posto que ningunha das personaxes representantes desa realidade sociocultural é quen de ser salvada do "axustizamento divino" final da Grace. 

Dese final tamén se poderían sacar conclusións, derivadas de arrogarse o dereito a castigar, que ao mellor xa non me son tan simpáticas e que serían parte do fondo do filme co que menos concordo. Mais enténdoo máis coma unha parábola negrísima e burlona: "se Deus vira como actuades no seu nome castigarvos ía sen pestanexos, banda de cínicos", que literal: "as malas persoas merecen ser exterminadas por aquelas que as sufren".

Coido que non tería que, dado os meus gustos reflectidos decote nesta bitácora, dicir que pra min os USA non son só un pobo ao que lle teña unha profunda xenreira, senón tamén un polo que sinto un profundo amor. "Hate" e "Love",  que rezarían os dedos tatuados daquel falso predicador sen moral que interpretaba Mitchum en A noite do cazador (Charles Laughton, 1955). Mais hoxe toca xenreira.

Acepto a este filme en conxunto. Si, tamén á forma. Antollándoseme a priori, e debendo recoñecelo, pouco seductora: unha posta en escena máis achegada ao teatro que ao cinema? Só un escaso decorado e unhas liñas brancas pintadas no chan encagaríanse de delimitar as marxes do poboado e das propias casas? Este minimalismo extremo pretendidamente característico só presaxiaba o insufrible que ía ser ter que aturar a un autor consciente de estar a facer cine de autor. Festexo estar trabucado.


E é que a súa "nada", voltando coas antíteses, está ben chea de todo. Posuíndo esta unha lóxica formal que, a posteriori, enténdese coma natural e axeitada pra transmisión e reforzo de certas ideas.

Tentarei explicar, cun exemplo, por que xustifico dita forma: É de día, mulleres e homes encárganse das súas angueiras. Nenas e nenos xogan apraciblemente. A comunidade respira con boa saúde. Mais algo sucede de portas pra dentro: a Grace está a ser violada. E no fondo a colectividade sábeo ou é cada vez máis consciente dos abusos que en tódolos sensos está a soportar.

Incluso cando o seu maltrato é asumido publicamente por parte de todos, siguen a crerse no dereito de sometela, coma se iso non atentara contra os seus teóricos principios morais.

Grazas á forma elixida por von Trier, a esa ausencia de paredes físicas, temos o don da ubicuidade. Permítesenos ser testemuñas desa dobre moral dun xeito brutal. Testemuñas do horror que agocha no fondo esa sociedade "civilizada". De ser testemuñas dunha teatralización (dunha mentira) onde todos fan un papel de bos cidadáns cando realmente non o son.   

Por certo, e dun xeito parello inda que non igual, dicir que a pretensión de innovar, en caso de existir (sendo von Trier, seguro que si, ha!), non faría da Dogville algo tan revolucionario, tendo, por exemplo, un estupendo precedente na Macbeth de Welles (1948).

Outro día, en troques, comentarei por que Bailar na escuridade (2000) gústame tirando a nada.

CALIFICACIÓN:





CRÍTICA EN CASTELLANO:




 
NOITE NA CIDADE (NOCHE EN LA CIUDAD) ◄Design by Pocket, BlogBulk Blogger Templates